9 września na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień FAS. Tegoroczne 15. obchody tego święta, jak co roku, rozpoczynają się o 9:09, ponieważ dziewiątka jest uznawana za symbol ciąży. FAS (Fetal Alcohol Syndrome) to z angielskiego Alkoholowy Zespół Płodowy. Jest to nieuleczalny zespół chorobowy występujący u dzieci, których matki piły alkohol będąc w ciąży.
Czym jest FAS?
Mitem jest, że picie niewielkich ilości alkoholu w ciąży nie szkodzi dziecku, więc FAS można uniknąć jedynie całkowicie rezygnując z alkoholu. Badania dowodzą, że alkohol może zaszkodzić płodowi nawet w pierwszym miesiącu ciąży. Jak wskazuje Główny Inspektorat Sanitarny, w ostatnim roku aż 10,1 proc. kobiet w ciąży piło alkohol, a u 0,5 proc. badanych dzieci z wadami wrodzonymi stwierdzano cechy Alkoholowego Zespołu Płodowego w postaci m.in. niedorozwoju płytek paznokciowych, krótkich szpar powiekowych, braku rynienki nosowo-wargowej, zeza, cienkiej górnej wargi i krótkiej szyi. Charakterystyczna dla dzieci z alkoholowym zespołem płodowym jest niska waga urodzeniowa. Dochodzi u nich także do wielu psychicznych i fizycznych zaburzeń, które wiążą się z opóźnieniem w rozwoju, dysfunkcjami mózgu, problemami ze wzrokiem i słuchem, kłopotami z koncentracją i uczeniem się.
Obchody Światowego Dnia FAS
Pierwsze obchody Światowego Dnia FAS odbyły się 9 września 1999 w Auckland w Nowej Zelandii. Idea ustanowienia tego święta zrodziła się w Kanadzie i USA, gdzie rodzice dzieci z zespołem alkoholowym (FAS) i poalkoholowym (FASD) umieścili w Internecie materiały przedstawiające szkody wywołane piciem alkoholu w czasie ciąży. Wkrótce inicjatywa ta została zauważona i doceniona. Strona internetowa gromadziła wolontariuszy, którzy nagłaśniali problem FAS. W kolejnych latach Światowy Dzień FAS był obchodzony w coraz większej liczbie stanów, dotarł do Australii i RPA, a za pośrednictwem wolontariuszy z Włoch, Niemiec i Szwecji przeniósł się do Europy. W Polsce święto obowiązuje od 2004 roku.
Obecnie w Polsce trwają kampanie informacyjno-edukacyjne na temat szkodliwości picia w czasie ciąży. Jedną z nich jest „Ciąża bez alkoholu”, której patronują Minister Zdrowia, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Biuro WHO w Polsce. Kampania powadzona jest przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Do kampanii zostały zaproszone wszystkie samorządy lokalne – przystąpiło ok. 700 samorządów gminnych i 12 wojewódzkich, co oznacza, że w akcji bierze udział co czwarty samorząd w Polsce. Ponadto, od 2008 roku w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu branży spirytusowej cyklicznie prowadzona jest kampania „Lepszy start dla Twojego dziecka”, którą organizuje Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZP PPS).
W tym roku lokalnie realizowany jest m.in. projekt „Czy wiesz, że… pijąc w ciąży szkodzisz swojemu dziecku?”, w ramach którego Stowarzyszenie Słoneczny Dom w Radomiu prowadzi działania edukacyjne adresowane głównie do kobiet. Ich celem jest promowanie abstynencji oraz informowanie społeczeństwa o negatywnych skutkach picia w czasie ciąży. Kampania medialna, ulotkowa i warsztatowa na ten temat potrwa miesiąc. W ramach obchodów Światowego Dnia FAS Stowarzyszenie organizuje też bezpłatne warsztaty „Dopóki masz wybór”, podczas których zostanie omówiona tematyka Alkoholowego Zespołu Płodowego FAS. Ponadto, w centrum Radomia można będzie zobaczyć wystawę składającą się z 20 plansz, przedstawiających dzieci z FAS oraz ich opiekunów, a także seminarium „Życie z FAScynujacym dzieckiem”.
Więcej informacji o działaniach Stowarzyszenia słoneczny Dom można znaleźć na stronie https://uzaleznienie.com.pl/lokalne-inicjatywy/item/416-profilaktyka-fas-w-radomiu-i-okolicach.html
Opracowano na podstawie Informacji Stowarzyszenia Słoneczny Dom, PARPA, fas.edu.pl oraz pijodpowiedzialnie.pl
fot. iStock