Spożywanie dużych ilości alkoholu, nawet okazjonalnie, może w poważny sposób „odbijać się” na zdrowiu. Alkohol oddziałuje bowiem na wiele organów w ciele człowieka – uszkadza mózg, serce, wątrobę i trzustkę oraz negatywnie wpływa na układ odpornościowy. Jego nadużywanie zwiększa także ryzyko zachorowania na raka.
Mózg
Alkohol zakłóca pracę mózgu, wpływa na jego wygląd i funkcjonowanie. Ingeruje w przekazywanie impulsów między komórkami układu nerwowego. Spożycie dużych ilości alkoholu może powodować polineuropatię, zmiany zanikowe móżdżku i mózgu, zwyrodnienia w płatach czołowych, ubytek szarej substancji mózgu, encefalopatię Wernickego i inne. Z kolei alkoholizm to druga, po chorobie Alzheimera, przyczyna demencji. Pod wpływem alkoholu neurony przestają funkcjonować prawidłowo, a tkanka mózgowa ulega atrofii.
Szacuje się, że strukturalne uszkodzenie mózgu i upośledzenie funkcji poznawczych występuje nawet u 75 proc. wieloletnich alkoholików. Sposób, w jaki alkohol niszczy mózg, nie jest jeszcze do końca zrozumiały. Na łamach magazynu „Experimental Biology and Medicine” opublikowano jednak raport, który analizuje szereg badań poświęconych uszkodzeniom mózgu i problemom z naprawą DNA.
Komórki naszego organizmu każdego dnia naprawiają DNA, które ulega uszkodzeniom na skutek naturalnych procesów metabolicznych oraz działań czynników środowiskowych. Regeneracja DNA ma istotne znaczenie dla funkcjonowania komórek, ponieważ nagromadzenie takich uszkodzeń może prowadzić do ich śmierci, uśpienia lub niekontrolowanego podziału, co przyczynia się do powstawania zmian nowotworowych. Intensywna naprawa DNA sprawia jednak, że mózg szybciej się starzeje.
Badacze udowodnili też, że regularne spożywanie dużych ilości alkoholu powoduje rozległe uszkodzenia DNA, które mogą prowadzić do niestabilności genomu. Terminem tym określa się odbiegające od normy zmiany struktury genetycznej, które zwiększają ryzyko wystąpienia wielu zaburzeń, w tym nowotworów i chorób neurodegeneracyjnych.
Więcej o wpływie alkoholu na mózg w artykule „Wpływ alkoholu na układ nerwowy”.
Serce
Serce człowieka bije około sto tysięcy razy każdego dnia, pompując ekwiwalent 9 tys. litrów krwi. Picie alkoholu bardzo niekorzystnie wpływa na jego działanie.
U osób długotrwale pijących rozwija się kardiomiopatia alkoholowa, spowodowana osłabieniem kurczliwości mięśnia sercowego. Prowadzi ona do zaburzeń pracy serca oraz niewydolności krążenia. Alkohol wpływa też na arytmię. Sprawia, że serce bije zbyt szybko lub nieregularnie. Ponadto może powodować udary mózgu, nawet u tych, którzy nie mają choroby wieńcowej. Jak wynika z badań, osoby które piją w sposób niekontrolowany, mają aż o 56 proc. wyższe ryzyko udaru w ciągu 10 lat, niż osoby, które nigdy nie sięgały po alkohol.
Alkoholicy muszą się też liczyć z nadciśnieniem. Ich naczynia krwionośne sztywnieją i stają się coraz mniej elastyczne, a wypity w dużych ilościach alkohol uwalnia hormony stresu, które dodatkowo zwężają żyły i tętnice, potęgując w efekcie wzrost ciśnienia.
Wątroba
Wątroba przechowuje energię i składniki pokarmowe. Wytwarza też proteiny i enzymy, których potrzebujemy do codziennego funkcjonowania, ale przede wszystkim oczyszcza organizm z toksycznych substancji. Właśnie dlatego trafia do niej większość wypitego alkoholu. Z racji tego, że wątroba odgrywa bardzo ważną rolę w procesie jego rozkładania, jest szczególnie narażona na uszkodzenia spowodowane nadmiernym piciem. Najczęściej występującym schorzeniem u alkoholików jest otłuszczenie lub zapalenie wątroby, albo jej zwłóknienie i marskość.
Wątrobie szkodzą także toksyny, które sama generuje w procesie rozkładu alkoholu. Wywołują one stan zapalny i osłabiają naturalne siły obronne organizmu. W ostateczności może to zachwiać metabolizm i zakłócić funkcjonowanie innych organów. Zmiana stylu życia może jednak wyleczyć alkoholowe choroby wątroby. Konieczna jest przy tym całkowita abstynencja i zmiana nawyków żywieniowych, a w przypadku palaczy – także rzucenie palenia.
Trzustka
Trzustka odgrywa bardzo ważną rolę w trawieniu pokarmów, bo przetwarza je w „paliwo” dla całego organizmu. Wysyła enzymy do jelit, aby przetrawić węglowodany, białka i tłuszcze. Alkohol zakłóca ten proces i sprawia, że trzustka zaczyna produkować toksyczne substancje, które mogą prowadzić do jej stanu zapalnego, a to uniemożliwia właściwe trawienie. Podobnie, jak w przypadku wątroby, szkodliwe są dla niej też same enzymy, które wytwarza do przetrawienia alkoholu. Regularne spożywanie alkoholu sprzyja więc ciągłym stanom zapalnym trzustki. Jej choroba przez dłuższy czas może nie dawać żadnych objawów. Kiedy zaczyna doskwierać, problem okazuje się zwykle poważny.
Nowotwory
Picie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia określonych typów nowotworu. Nie oznacza to, że każdy kto pije, zachoruje na raka. Jednak liczne badania wskazują, że im więcej się pije, tym większe jest ryzyko.
U osób spożywających alkohol najczęściej występuje nowotwór jamy ustnej, przełyku, gardła, krtani, wątroby i piersi. Spożywanie 5 lub więcej drinków dziennie może też zwiększyć ryzyko rozwoju innych typów raka, m.in. nowotworu okrężnicy lub odbytu.
Co więcej, osoby pijące często także palą papierosy, a ta kombinacja znacznie zwiększa zapadalność na nowotwory. Przyjmuje się, że pijący palacze są 15 razy bardziej narażeni na raka gardła i krtani niż niepalący abstynenci.
Układ odpornościowy
Układ immunologiczny ochrania organizm przed infekcjami i chorobami. Spożywanie zbyt dużych ilości alkoholu osłabia go sprawiając, że stajemy się łatwiejszym celem dla różnych wirusów i bakterii. Osoby, które piją chronicznie, częściej chorują na zapalanie płuc i gruźlicę.
Nadużywanie alkoholu redukuje też zdolność białych krwinek do efektywnego pochłaniania i przetwarzania szkodliwych bakterii. Zakłóca to również produkcję białek, w wyniku czego ciało wytwarza zbyt dużo lub niewystarczającą ilość chemicznych przekaźników. W efekcie może to doprowadzić do niszczenia komórek organizmu.
Istnieje też związek między uszkodzeniem układu odpornościowego spowodowanego przez alkohol, a zwiększoną podatnością na zakażenie wirusem HIV. Zaobserwowano również, że wirus ten rozwija się szybciej u osób, które piją w sposób ciągły.
Inne zaburzenia
Alkohol wywołuje też niedobory witamin i innych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Następstwem owych niedoborów są zaburzenia widzenia, zmiany skórne, zapalenie wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i szpiku kostnym, zaburzenia procesów rozrodczych, szkorbut i inne.
Alkohol powoduje także znaczące zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym człowieka: bezsenność, depresję, niepokój, próby samobójcze, zmiany osobowości, amnezję, delirium tremens, psychozę alkoholową, halucynozę alkoholową, otępienie (zespól Korsakowa).
Oprac. NewsNet
fot. iStock
Źródła: www.niaa.nih.govi , www.parpa.pl