Mimo że statystyki z ostatnich lat wykazują, że liczba nowych osób uzależnionych od heroiny zmalała, to narkotyk ten wciąż jest główną przyczyną uzależnień, wielu chorób i zgonów wśród tych, którzy po niego sięgają. W Europie uzależnieni od heroiny to aż 48 proc. wszystkich pacjentów leczonych z narkomanii.

 

Od lat siedemdziesiątych XX w. używanie heroiny, szczególnie w formie zastrzyków, jest ściśle związane z problemami zdrowotnymi i społecznymi w Europie. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX w. i na początku obecnego wieku odnotowano spadek w zakresie używania heroiny i występowania powiązanych z tym szkód. W ciągu ostatniej dekady tendencja ta stała się jednak mniej wyraźna. Badania wskazują, że w niektórych częściach Europy zmniejszyła się liczba osób sięgających po heroinę oraz dostępność tego narkotyku. Zmianom tym towarzyszyły doniesienia o wypieraniu heroiny przez inne narkotyki, a także o coraz częstszym używaniu narkotyków pobudzających, takich jak amfetamina, metamfetamina i syntetyczne katynony w formie zastrzyków.

Problemowe używanie opioidów

Istnieją dwie formy heroiny: powszechniej dostępna – brązowa heroina, i mniej powszechna – biała heroina (w postaci soli). Narkotyki opioidowe produkowane są w Europie w ograniczonym zakresie – są to głównie wyroby domowej produkcji z maku lekarskiego.

Opioidy, głównie heroina, były wymieniane jako narkotyk podstawowy przez ponad 200 tys. zgłoszonych pacjentów rozpoczynających specjalistyczne leczenie uzależnienia od narkotyków w  2010 r. To 48 proc. wszystkich pacjentów, którzy podjęli leczenie. Niemal 80 proc. wszystkich osób używających opioidów i rozpoczynających leczenie odwykowe w Europie pochodzi z pięciu krajów: Niemiec, Hiszpanii, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii. Dość spory odsetek osób rozpoczynających leczenie zgłasza jako podstawowy narkotyk, opioidy inne niż heroina, m.in. fentanyl, buprenorfinę oraz inne.

Średni wiek osób uzależnionych od opioidów rozpoczynających leczenie wynosi 33 lata. W całej Europie liczba mężczyzn leczonych z powodu uzależnienia od tego typu narkotyków przewyższa liczbę kobiet w stosunku 3:1. Zdecydowana większość pacjentów zgłosiła pierwsze użycie narkotyku przed 30 rokiem życia, przy czym niemal połowa (46%) wszystkich pacjentów leczonych z powodu opioidów zrobiła to przed osiągnięciem wieku 20 lat. Osoby używające heroin to częściej, niż w przypadku osób uzależnionych od innych narkotyków, bezdomni i bezrobotni oraz zgłaszający niższy poziom wykształcenia w porównaniu z osobami używającymi innych substancji.

Badania wykazują, że 36 proc. pacjentów przyjmuje heroinę w formie iniekcji, natomiast 45 proc. zgłasza palenie lub wdychanie narkotyku. 19 proc. wskazało wciąganie przez nos lub przyjmowanie doustne. Na przestrzeni lat wzory używania narkotyków uległy zmianie. Jak wynika z analizy danych z lat 2000–2009, we wszystkich krajach europejskich zmniejszyła się liczba osób przyjmujących narkotyk w formie iniekcji wśród pacjentów wskazujących heroinę jako swój narkotyk podstawowy (z 58% do 36%), zwłaszcza w zachodniej części Europy.

Leczenie uzależnienia od heroiny

W terapii uzależnienia od opioidów zastosowanie znajdują metody niefarmakologiczne i substytucyjne. W większości krajów leczenie odbywa się w warunkach ambulatoryjnych, co może obejmować ośrodki specjalistyczne, gabinety lekarzy pierwszego kontaktu i jednostki niskoprogowe (miejsca, w których abstynencja nie jest głównym kryterium uzyskania pomocy).

W przypadku osób używających opioidów, leczenie niefarmakologiczne jest zazwyczaj poprzedzone programem detoksykacji, w ramach którego zapewnia się farmaceutyczną pomoc w radzeniu sobie z fizycznymi objawami odstawiennymi. Ta metoda terapeutyczna wymaga na ogół powstrzymywania się od używania wszelkiego rodzaju substancji, w tym leków substytucyjnych. Pacjenci uczestniczą w codziennych czynnościach oraz otrzymują intensywną pomoc psychologiczną. Leczenie niefarmakologiczne może odbywać się zarówno w placówkach lecznictwa ambulatoryjnego, jak i zamkniętego. Jednak najczęściej zgłaszanymi formami tego leczenia są niefarmakologiczne terapie stacjonarne i szpitalne.

Najbardziej powszechnym rodzajem leczenia uzależnienia od opioidów w Europie jest leczenie substytucyjne, na ogół zintegrowane z opieką psychospołeczną i prowadzone w specjalistycznych ośrodkach ambulatoryjnych. Najczęściej przepisywanym lekiem substytucyjnym w Europie jest metadon – otrzymuje go 75 proc. pacjentów objętych leczeniem substytucyjnym. Leki substytucyjne na bazie buprenorfiny przepisuje się nawet 25 proc. pacjentów. Niekiedy stosuje się także połączenie buprenorfiny z naloksonem. Niewielki odsetek wszystkich metod terapeutycznych stanowi leczenie przy użyciu morfiny o powolnym uwalnianiu, kodeiny i diacetylomorfiny.

Detoksykacja opioidowa, skuteczność i rezultaty

Coraz więcej danych wskazuje na to, że detoksykacja opioidowa przynosi lepsze rezultaty w przypadku wspomagania jej psychoterapią. Po okresie detoksykacji pacjentów wspiera się farmakologicznymi metodami, by zapobiec powrotowi do nałogu. W ramach najnowszego przeglądu badań stwierdzono, że tego rodzaju połączenie metod leczenia może pomóc pacjentom w ukończeniu leczenia, ograniczeniu używania opioidów, a także w utrzymaniu abstynencji.

Badania wykazują, że we wspomaganiu pacjentów w przejściu przez okres detoksykacji placówki lecznictwa zamkniętego są skuteczniejsze niż placówki ambulatoryjne – 51% skuteczności placówek zamkniętych w porównaniu z 36% w grupie leczonej w warunkach ambulatoryjnych.

Mimo że na ogół w przypadku uzależnienia od opioidów detoksykacja jest mniej skuteczna niż leczenie substytucyjne, Światowa Organizacja Zdrowia zaleca oferowanie detoksykacji jako jednej z form pomocy dostępnej dla pacjentów mających motywację i szukających możliwości leczenia.

Na podstawie „Stan problemu narkotykowego w Europie. Sprawozdanie roczne 2012”, EMCDDA, opracowała EB
fot. iStock

Komentarze

Redakcja Uzależnienie.com.pl2013-11-07 07:43:20

Dziękujemy za zauważenie błędu! Nieprawdziwa informacja została usunięta z tekstu. Jednocześnie przepraszamy naszych Czytelników za wprowadzenie w błąd!

typ12013-11-06 12:25:25

w tym artykule sa bledy merytoryczne, jak mozna ufac komus kot pisze ze brazowa heroina to "crack" jezeli na tak podstawowym poziomie wiedzy sa bledy to stawia to pod znakiem zapytania tez inne tezy.wiadomo to wszystko zlo ale tego typu wpadki pokazuja doskonale na jakim poziomie swiadomosci jestesmy w polsce, nawet grupy ludzi kreujace sie na autorytety.zarty, lata 60 te

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *