Badania wykazują, że negatywnymi konsekwencjami hazardu zagrożone są cztery dziedziny ludzkiego życia: emocje, strefa materialna, zdrowie oraz relacje międzyludzkie. Patologiczny hazard może zrujnować każdą z nich.
Sfera emocji
Wśród pozytywnych emocji towarzyszących grze badani wymieniają radość, zadowolenie, satysfakcję, a nawet szczęście i euforię związane z wygraną. Skoki adrenaliny i dobra zabawa już na samym początku mogą okazać się zwodnicze – im większa radość, tym trudniejsza do zniesienia porażka.
Etap przyjemnych emocji trwa krótko. To, co miłe zaczyna przeplatać się z tym, co upokarzające. Pojawia się wstyd i lęk. Rozwój uzależnienia powoduje też frustrację i chęć odegrania się. Ta emocjonalna sinusoida – skoki między lękiem i znieczuleniem a euforią w trakcie gry – jest przyczyną wypalenia emocjonalnego i wyczerpania psychicznego.
Sfera materialna
Pogłębiające się uzależnienie od hazardu prowadzi do zmiany postrzegania wartości pieniądza – w oczach hazardzisty staje się on jedynie przepustką do gry. Rozluźniają się normy moralne dotyczące sposobów zdobywania pieniędzy, a zacierają granice poczucia ryzyka straty wszystkich pieniędzy . Dla niektórych hazardzistów pieniądze zachowują swoją wartość. Jednak, zarówno osoby świadome swojego uzależnienia od hazardu, jak i ci, dla których jest to „tylko rozrywka”, przyznają, że większość wygranych pieniędzy trafia z powrotem do gry. Szybka wygrana to dla grającego sugestia, że hazard może być źródłem łatwych zarobków, co jednocześnie osłabia motywację do uczciwej pracy. Upadek finansowy hazardzistów to stopniowy proces zagłębiania się w nałogu, który polega na inwestowaniu coraz większych kwot, aż do etapu długów i utraty całego majątku. Hazardzistom zdarza się również przywłaszczać cudze pieniądze i wartościowe przedmioty.
Konsekwencje dla relacji międzyludzkich
Kłamstwa i manipulacja wobec bliskich to częsty powód rozpadu rodziny. Chory oszukuje z dwóch powodów – chce zdobyć pieniądze na grę oraz zatuszować długi lub sam fakt grania. Uzależniony traci zaufanie bliskich, które jest fundamentem więzi rodzinnych. Do dewastacji relacji z najbliższymi przyczynia się także stopniowo pogłębiająca się izolacja. Podobnie dzieje się w przypadku relacji z szefem – uzależnieni hazardziści nadwyrężają zaufanie swych przełożonych, pożyczając pieniądze, kradnąc je lub ignorując obowiązki zawodowe.
Ponieważ hazard nie cieszy się dobrą opinią w społeczeństwie, badani podkreślają, że często spotkali się z negatywnym odbiorem ze strony osób niegrających, a to z kolei rzutuje na kontakty z otoczeniem.
Konsekwencje zdrowotne
Nałogowi gracze muszą się liczyć również z tym, że hazard wywołuje negatywne skutki zdrowotne. Przebywanie w ciemnych i zadymionych pomieszczeniach stwarza atmosferę sprzyjającą grze i izolacji, zatem gracze tracą kontrolę i poczucie czasu. Wraz z rozwojem uzależnienia odrywanie się od rzeczywistości w „jaskiniach hazardu” jest tak silne, że chorzy przestają zauważać potrzeby fizjologiczne, takie jak sen, głód, pragnienie. Zdarza się, że substancje psychoaktywne pomagają uzależnionym przetrwać ból po przegranej.
Uczucie porażki i znieczulenie emocjonalne są tak duże, że powodują stany depresyjne. Badani mówią o uzależnieniu od hazardu jako o chorobie śmiertelnej, nie tylko dlatego, że jest nieuleczalna. Ciężka depresja może prowadzić do częstszych myśli o samobójstwie, a nawet targnięcia się na własne życie.
Więcej o problemach zdrowotnych czytaj w „Konsekwencje zdrowotne uzależnienia od hazardu”.
Na podstawie raportu Fundacji CBOS opracowała EB
fot. iStock
Projekt badawczy pt. „Opracowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących: a) hazardu, w tym hazardu problemowego / patologicznego, b) innych uzależnień behawioralnych” Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej realizowała w latach 2011-2012. Celem projektu było określenie rozpowszechniania różnych form hazardu i innych uzależnień behawioralnych w populacji ogólnopolskiej oraz zidentyfikowanie czynników chroniących i czynników ryzyka tych uzależnień. Badanie było współfinansowane ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych.