Wielu nastolatków spędza wolny czas grając na automatach. Jako forma hazardu, czynność ta może w dłuższej perspektywie prowadzić do nałogu. Jak zauważyli naukowcy, istnieją różne typy graczy, które wyróżnić można w zależności od postawy grającego względem automatów i samej gry. Kto jest najbardziej narażony na uzależnienie?

 

Badania przeprowadzone na osobach, które nałogowo grają na automatach, ujawniły istnienie różnych rodzajów graczy. Typologia ustalona została na podstawie nastawienia młodego człowieka do maszyny, na której grał. Wyróżniono 5 rodzajów graczy:

  • król salonu,
  • pogromca automatu,
  • niepraktykujący,
  • poszukiwacz akcji,
  • artysta ucieczki.


Królowie salonów

Królowie salonów to nastolatkowie zbliżający się do dwudziestego roku życia bądź dwudziestokilkuletni mężczyźni posiadający pewne umiejętności w grze na automatach, grający w grupach z młodszymi chłopcami (dziewięcio-, dziesięciolatkami nazywanymi nowicjuszami). W ich przypadku istnieje małe prawdopodobieństwo powstania problemów związanych z graniem (uzależnienia). Główną motywacją jest dla nich wzrost reputacji. Grupy tworzące się wokół królów salonów są spójne i niezależne,  panuje w nich poczucie quasi-profesjonalnego statusu, wygrane i przegrane są wspólne, co dowodzi zaufania i oddania panującego w grupie. Ponadto królowie salonów dzielą się swymi umiejętnościami z nowicjuszami, którzy w zamian służą im pomocą, na przykład rozmieniają dla nich pieniądze w kasie.

Charakterystyka królów salonu:

  • są mężczyznami,
  • są nastolatkami zbliżającymi się do dwudziestki albo mają nieco ponad dwadzieścia lat,
  • grają sami, ale wchodzą w skład spójnej, niezależnej grupy,
  • na podstawie ponoszonych przez siebie sporych nakładów, wysokich umiejętności i świadomości, że są „super”, mają motywację do osiągnięcia wysokiego statusu,
  • nie chcą przegrywać,
  • grają o stosunkowe wysokie stawki,
  • porównują swe wygrane z wygranymi innych „królów” oraz dzielą się z nimi wiedzą,
  • ustalają i zapamiętują kolejkę (kto po kim gra),
  • uczestniczą w „sesjach treningowych”,
  • nie popisują się grą,
  • zachowują dyscyplinę i samokontrolę,
  • zostawiają automat, który kilkakrotnie nie przynosi wygranej,
  • wykazują się emocjonalną stabilnością.


Pogromcy automatów

Pogromcy automatów to młodzi ludzie, którzy grają sami, nie lubią bowiem być obserwowani. Ich podstawowa motywacja nie ma charakteru towarzyskiego: chcą po prostu pokonać maszynę. Ponadto badania dowodzą, iż pogromcy automatów mają skłonność do problemów z uzależnieniem. Ich determinacja w dążeniu do wygranej za wszelką cenę wymaga ogromnego nakładu czasu i pieniędzy, co może prowadzić do antyspołecznych zachowań. Według badaczy „pokonanie automatu” może być celem niektórych graczy, przy czym mogą to osiągnąć za pomocą różnych sposobów, z oszukiwaniem włącznie. Należą oni do grupy doświadczonych graczy, którzy wolą jednak grać pojedynczo, a nie w grupach. Automaty dają im poczucie mistrzostwa, kontroli, kompetencji i osiągnięć.

Charakterystyka pogromców automatów:

  • są „uzdolnieni” i „znają się na rzeczy”,
  • grają w pojedynkę,
  • są zafascynowani działaniem automatu,
  • czerpią motywację z interakcji z maszyną,
  • są pochłonięci technikami gry,
  • grają aż do wyczerpania się pieniędzy,
  • są niechętni obecności innych graczy,
  • nie potrafią utrzymać samodyscypliny,
  • grają mimo przegranych (gonitwa przegranych, odgrywanie się),
  • są niecierpliwi,
  • nie potrafią kontrolować emocji,
  • kiepsko gospodarują pieniędzmi,
  • z determinacją usiłują pokonać automat,
  • zaniedbują codzienne obowiązki, żeby grać,
  • nie zaspokajają innych materialnych potrzeb, żeby mieć pieniądze na automaty,
  • są często skruszeni i nie mają dla siebie szacunku,
  • mają skłonność do obsesji,
  • mają problemy z uzależnieniem bądź poważnie grozi im patologiczny hazard.

Niepraktykujący

Niepraktykującymi są zazwyczaj nastoletnie dziewczęta, które nie posiadają dostatecznych umiejętności grania na automatach, nie są tym zainteresowane, a jeśli grają, to tylko po to, aby móc przebywać w salonie gier, w którym spotykają się z przyjaciółmi. Najchętniej odgrywają rolę widza. Podobne obserwacje poczynił M. Griffiths: połowa osób znajdujących się popołudniu w salonie gier to nastolatkowie obu płci w wieku od czternastego do osiemnastego roku życia, dla których jest to miejsce spotkań z grupą znajomych. Grą na automatach zajmują się głównie chłopcy, podczas gdy dziewczęta jedynie się im przyglądają.

Charakterystyka niepraktykujących:

  • to nastoletnie dziewczęta,
  • nie posiadają dostatecznych umiejętności gry na automacie,
  • mają małą motywację do zdobycia tych umiejętności,
  • grają po to, aby móc przebywać w towarzystwie,
  • przychodzą do salonu, aby spotkać się z przyjaciółmi,
  • uważają salon za miejsce spotkań,
  • grają na automatach, aby nikt nie wyprosił ich z salonu.


Poszukiwacze akcji

Podstawową motywacją poszukiwaczy akcji jest chęć poczucia dreszczyku związanego z grą. Nie określono jednak wieku i płci tych osób, ani tego, czy grają pojedynczo czy w grupach. Tak jak w przypadku pogromców automatów, poszukiwacze akcji są grupą doświadczonych graczy. Są to nastoletni chłopcy zbliżający się do dwudziestki lub dwudziestokilkuletni mężczyźni. Badacz opisał szczególny typ regularnego gracza, którego podstawową motywacją jest podekscytowanie, popisywanie się swoimi umiejętnościami przed znajomymi oraz eksponowanie własnej kontroli.

Charakterystyka poszukiwaczy akcji:

  • motywuje go podekscytowanie, dreszczyk emocji i napięcie,
  • „napędza” go przepływ adrenaliny,
  • pociągają go szybkie cykle robienia zakładów, oczekiwania i rozładowywania napięcia,
  • dodatkowo ekscytuje go uczucie dorosłości, które towarzyszy hazardowi,
  • przyciągają ich salony gier, które pozwalają uwolnić się od rodzicielskiego nadzoru,
  • pociągają ich odbiegające od normy akcje reklamowe niektórych salonów i nowe gry,
  • pociąga ich niebezpieczna atmosfera „zakazanego owocu”,
  • przyszli patologiczni hazardziści.


Artyści ucieczki

Artystą ucieczki może być zarówno kobieta, jak i mężczyzna – jest to osoba przygnębiona i izolowana społecznie, a hazard stanowi dla niej ucieczkę od przytłaczających problemów. Ta forma spędzania czasu jest atrakcyjna dla artysty ucieczki zarówno ze względu na samą grę, jak i na miejsce spotkań. Automat całkowicie go absorbuje, co sprawia, że po chwili zapomina się o problemach oraz jest źródłem innych interakcji niż nieudane kontakty społeczne. Badacze nazwali automaty do gry elektronicznym przyjacielem. Miejsce, w którym się one znajdują, sprzyja ucieczce od codzienności, ponieważ kreuje nierzeczywiste otoczenie, stwarzające szansę przebywania między ludźmi bez konieczności wchodzenia w bezpośredni interakcje społeczne. Automat umożliwia ucieczkę, która „odwraca myśli od rzeczywistości” i „pozwala zapomnieć o domu” oraz łagodzi depresję.

Charakterystyka artystów ucieczki:

  • są motywowani potrzebą ucieczki od przytłaczających ich problemów,
  • są przygnębieni, nierzadko izolowani społecznie,
  • czują bezsilność i brak kontroli,
  • czerpią poczucie siły z grania na automatach,
  • mają inklinacje zarówno do gry na automatach, jak i samego przebywania w salonie,
  • twierdzą, że atmosfera salonu pomaga im uciec od rzeczywistości,
  • twierdzą, że salon umożliwia im kontakty społeczne bez nadmiernej bliskości,
  • mają potrzebę przebywania wśród automatów, które są dla nich źródłem interakcji bez udziału drugiego człowieka,
  • zapominają o swoich problemach, ponieważ są całkowicie zaabsorbowani grą,
  • w salonie zyskują poczucie kontroli,
  • mają problemy z uzależnieniem albo stoją w ich obliczu,
  • kończą z hazardem w chwili, gdy rozwiążą swój podstawowy problem.

Źródło: Mark Griffiths, „Gry i hazard. Uzależnienia dzieci w okresie dorastania”, Wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004, str. 19-26.

Oprac. AG
Fot. iStock

Komentarze

bartosz rola2015-04-20 19:52:36

genialne takie go czegos było mi potżeba

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *